چکیده
برخی از زنان در دوران بارداری دچار کم خونی یا آنمی می شوند، به این معنی که گلبول های قرمز بسیار کمی در خون خود دارند.
کم خونی در بارداری می تواند باعث احساس ضعف و خستگی شود و در صورت عدم درمان آن می تواند عوارض جدی به دنبال داشته باشد.
شاید برایتان سوال پیش آید، که کم خونی در بارداری چیست؟ و برای کم خونی در بارداری چه بخوریم؟ امروز می خواهیم به سوالات شما در مورد کم خونی در بارداری پاسخ دهیمT پس تا انتها با ما همراه باشید.
کم خونی در بارداری چیست؟
در دوران بارداری بدن مادر به آهن بیشتری نیاز پیدا میکند.
آهن یکی از اجزای اصلی هموگلوبین است و هموگلوبین پروتئین سلول‌های قرمز خونی است که موجب انتقال اکسیژن از ریه به بافت‌های مختلف بدن می‌شود.
وقتی مقدار آهن در بدن ناکافی باشد، گلبول‌های قرمز خون نمی‌توانند اکسیژن را به بافت‌های مختلف حمل کنند.
اگرچه کم خونی خفیف در دوران بارداری به دلیل افزایش حجم خون طبیعی است، اما کم خونی شدید، مادر و جنین را در معرض خطر قرار داده و ریسک زایمان پیش از موعد و تولد با وزن کم را افزایش می‌دهد.
علائم کم خونی بارداری چیست؟
اغلب کم خونی معمولی و خفیف هیچ نشانه خاصی نداردT اما خستگی جزء اولین نشانه های کم خونی در بارداری است.
کم خونی متوسط تا شدید علائم زیر را به همراه دارد:
- سرگیجه
- احساس ضعف در بدن
- تنگی نفس
- سردرد
- ضربان قلب نا منظم
- پوست رنگ پریده
- کاهش تمرکز
- درد قفسه سینه
- انقباض پا
- دست و پای یخ
- لب های سفید
- زبان چسبنده
- سفیدک گوشه لب
- ناخن های قاشقی
- میل به مواد مضر
علت كم‌خونی در بارداری
كم خونی می تواند به دليل كمبود ويتامين B12، اسيدفوليک و يا برخي بيماري هاي حاد باشد، ولي رايج‌ترين دليل كم خونی، فقر آهن است.
علت و دلایل اصلی بروز کم خونی در بارداری براساس سایت medicalnewstoday عبارتند از:
- تغذیه نامناسب
- مصرف نکردن موادغذايي غني از آهن
- مصرف زياد چای يا قهوه
- اهداي مداوم خون (3 بار يا بيشتر در طول سال)
- مصرف مداوم برخي داروها مثل آسپيرين يا داروهای ضدالتهاب
- از دست دادن خون به واسطه خونريزي
- خونريزيی های ماهانه و قاعدگی شديد
- هموروئید شدید
- بارداری با فاصله کم از زایمان قبلی
- سرگیجه
- خستگی
- ضربان قلب سریع یا نامنظم
عوارض کم خونی بارداری
آنمی شدید در دوران بارداری را باید جدی گرفت، چرا که سلامت مادر و جنین را تهدید میکند.
کم خونی در بارداری، عوارض حساسی در پی دارد، از جمله:
- احتمال بالاتر مرگ و میر نوزاد
- احتمال بالاتر زایمان زودرس
- احتمال رشد ناقص جنین و کم وزنی در هنگام تولد
- ریسک بالاتر مرگ مادر بر اثر خون‌ریزی
- احتمال بالاتر افسردگی بعد از زایمان
کم خونی در بارداری برای جنین ضرر دارد؟
کم خونی در سه ماهه اول و دوم بارداری احتمال وقوع زایمان زودرس یا تولد نوزاد با وزن کم را بیشتر خواهد کرد.
فقر آهن شدید باعث پایین آمدن ذخیره آهن بدن نوزاد به هنگام تولد خواهد شد و او را در دوران کودکی در معرض خطر کم خونی قرار خواهد داد، چرا که جنین آهن مورد نیاز را از بدن مادر تامین میکند.
برای کم خونی در بارداری چه بخوریم؟
درمان کم خونی معمولا شامل ایجاد تغییراتی در رژیم غذایی بوده است.
بهترین برنامه برای رسیدن به این منظور، شامل موادی است که سرشار از آهن و دیگر ویتامین های ضروری برای تولید هموگلوبین و گلبول های قرمز خون باشند.
اضافه کردن غذاهایی که در ادامه به آنها اشاره می شود، شما را در تامین قسمتی از این نیاز کمک خواهد کرد:
گوشت
برای کم خونی از گوشت گوساله به صورت روزانه تغذیه کنید.
تحقیقات نشان می دهد به منظور جذب بهتر آهن، گوشت گوساله را با خوراکی های که غنی از آهن هستند مانند گوجه فرنگی، توت فرنگی، پرتقال، بروکلی و.. مصرف کنید.
مکمل ها
مصرف مکمل، ویتامین C یا خوردن مواد غذایی که حاوی ویتامین ث هستند برای کم خونی در بارداری مفید است.
مرکبات، توت فرنگی، کیوی، ملون، سبزیجات برگ سبز، گوجه فرنگی، فلفل دلمه‌ای و... می‌تواند جذب آهن را در بدن شما افزایش دهد.
آجیل
خوردن چند عدد پسته به صورت مداوم، کم خونی را برطرف می کند.
بادام زمینی و گردو بهترین گزینه های خشکبار برای دریافت آهن هستند.
موز
یکی از میوه هایی که برای کم خونی در بارداری مفید است، موز است که منبع عالی آهن و مواد کانی دیگر است.
خوردن روزی یک عدد موز برای صبحانه، کم خونی دوران بارداری را درمان یا از آن پیشگیری می کند.
تخم مرغ
تخم مرغ علاوه بر انتخاب اول برای خوردن صبحانه، به عنوان یکی از بهترین مواد غذایی برای کم خونی با سطح بالای آهن است.
تخم مرغ را می توانید با سبزیجات و.. به عنوان یک ناهار عالی میل نمایید.
کنجد
یکی از روش های درمانی در طب سنتی برای درمان کم خونی مصرف کنجد است.
کنجد سرشار از آهن است، به همین دلیل درمان بسیار خوبی برای کم خونی به شمار می رود.
شیره انگور
شیره انگور و توت یا همان سه شیره به عنوان بهترین مواد غذایی برای کم خونی است.
شیره های مختلف توت، انگور و.. به عنوان منبع خوبی از کلسیم، منزیم و ویتامین و.. می باشد.
آمپول کم خونی در بارداری
مکمل آهن می‌تواند به صورت وریدی نیز تجویز شود. برخی افراد به دلیل عمل بای پس معده یا سایر محدودیت‌های گوارشی، با دریافت خوراکی قرص آهن دچار مشکل معده می‌شوند. در این صورت، پزشک دریافت آمپول آهن را از طریق سرم برای بیمار تجویز میکند.
چه میوه هایی برای کم خونی در بارداری مفید است؟
مصرف میوه‌هایی مثل موز، خرما، زردآلو، انجیر و سبزیجاتی مثل کلم بروکلی، چغندر و سیب زمینی برای کم خونی در بارداری مفید است.
در وعده صبحانه، مصرف جودوسر، غلات و نان سبوس به افزایش ایمنی بدن زن باردار و سطح آهن خون کمک میکند.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
از آنجا که انجام آزمایش غربالگری خون در ابتدای بارداری ضروری است، زنان باردار باید در طول بارداری خود با دکتر کم خونی فقر آهن در ارتباط باشند.
معمولاً آزمایش کم خونی در ماه هفتم بارداری نیز یک بار دیگر تکرار می‌شود. آزمایش کم خونی در بارداری در کنار معاینه‌های دوره‌ای و مشورت با دکتر خون، از بروز علائم و عوارض کم خونی بارداری جلوگیری میکند.
در صورت بروز علائم آنمی در زن باردار، باید به پزشک متخصص مراجعه کرد.
کلام آخر
از آنجایی که کمبود آهن شایع‌ترین علت کم خونی در بارداری است، باید مطمئن شوید که آهن کافی دریافت می‌کنید.
برای کم خونی در بارداری غذاهای غنی از آهن عبارت‌اند از جگر، دانه کدوتنبل، محصولات غلات و دانه‌های سویا، همچنین غذاهایی وجود دارند که می‌توانند جذب آهن را بهبود بخشند.
پزشک شما همچنین احتمالاً مکمل‌های غذایی، به‌ویژه مکمل‌های اسیدفولیک را توصیه میکند. اگر اینها را به طور منظم مصرف کنید و همچنین به رژیم غذایی خود توجه کنید، می‌توانید خطر کم خونی را به میزان قابل توجهی کاهش دهید و در نتیجه از سلامت کودک خود محافظت کنید.
