خواب رفتن دست و پا {از علت تا روش های درمان آن}

چکیده                              تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه

خواب رفتن دست ها یکی از مشکلاتی است که همه ما در طول زندگی بارها و بارها با آن مواجه شده ایم علت‌های فراوانی برای این وضعیت وجود دارند؛ از جمله فشرده شدن موقتی اعصاب، آسیب عصبی، مصرف بیش از اندازه‌ی الکل کمبود مواد مغذی از قبیل: ویتامین B۱۲ یا منیزیوم. . چنین احساسی خیلی از اوقات بی‌خطر و موقتی است. موفقیت در درمان خواب رفتن دست و پا به تشخیص دقیق نوع و علل اختلال مورد نظر بستگی دارد اگر به موقع علت خواب رفتن دست و پا را پیگیری کنید احتمال کم‌تری وجود دارد که عواقب آن مادام العمر گریبان‌گیر‌تان شود. با ما همراه باشید تا بیشتر درباره‌ی علت خواب رفتن دست و پا بدانیم.

علت خواب رفتن دست و پا چیست؟

• دیابت

دیابت یکی از شایع‌ترین عوامل خواب رفتن دست و پا به شمار می‌رود و در حدود ۳۰ ٪ از بیماران دیابتی مبتلا به این عارضه هستند. در نوروپاتی دیابتی خواب رفتن و دیگر علائم در اغلب موارد از قسمت پایینی پا تا مچ شروع شده و در نهایت ساق‌ پا را درگیر می‌کند. در مورد دست‌ها هم دقیقا همین‌طور است، اول دست و انگشتان خواب می‌روند و بعد از پیشرفت بیماری، بازوها هم درگیر می‌شوند. حدود دو سوم مبتلایان به دیابت دچار آسیب‌های عصبی هستند، ممکن است این آسیب‌ها خفیف یا در مواردی شدید هم باشد و در تعداد بی‌شماری این علائم در واقع سر آغاز ابتلا به دیابت است.

• کمبود ویتامین

ویتامین‌های E ،B1 ،B6 ،B12 و نیاسین (niacin) برای عملکرد سالم عصب، ضروری هستند. کمبود ویتامین B12 می‌تواند به کم‌خونی خطرناک منجر شود و این کم‌خونی از علل مهم نوروپاتی محیطی است. اما برعکس، ازدیاد ویتامین B6 باعث خواب رفتن دست و پا می‌شود.

• بیماری‌های سیستماتیک

این بیماری‌ها شامل انواع اختلالات کلیوی، بیماری‌های کبد، آسیب‌های وریدی و بیماری‌های خونی، آمیلوئیدوز (amyloidosis)، بیماری‌های بافت هم‌بند و التهابات مزمن، عدم تعادل هورمون‌ها (مثل کم‌کاری تیروئید)، تومورهای خوش‌خیم که به اعصاب حمله می‌کنند و سرطان‌ها می‌شوند.

• سندروم تونل کارپ

سندروم تونل کارپ می‌تواند به دلیل فشار بیش از حد بر روی مچ دست و نیز عصب میانی به هنگام عبور از دست، رخ بدهد. هنگامی که روی مچ دست‌تان فشار بیش از حدی وجود داشته باشد، التهاب رخ می‌دهد و همین باعث می‌شود که تورم در مچ دست ایجاد شود و مانع جریان خون شود. در نتیجه‌ی این روند شما احساس خواب رفتگی خواهید داشت.

درمان خواب رفتن دست و پا

• استفاده از مچ بند (اسپلینت)

استفاده از مچ بند مخصوص در سه ماه اول پس از شروع علایم و همچنـین در خانمهای حامله بسیار موثر است. زاویه اسپلینت باید تنظیم شود. اغلب اسپلینت های ساخته شده در بازار زاویه مناسبی ندارند و حتی باعث بدتر شدن علایم می شوند. مچ بند باید حتمآ در شب پوشیده شود. بهتر است در طی روز نیز از مچ بند استفاده کرد.

•  زردچوبه برای درمان بی حسی دست و پا

زردچوبه حاوی ترکیبی به نام کورکومین است که به بهبود جریان خون در سرتاسر بدن کمک می‌کند. به علاوه، خواص ضد التهابی زردچوبه به کاهش درد و ناراحتی در نواحی بی حس شده نیز کمک می‌کنند.
الف. یک قاشق چای خوری پودر زردچوبه را در یک فنجان شیر حل کنید. این محلول را روی شعله‌ی کم حرارت دهید. مقدار اندکی عسل به آن اضافه کنید و روزی یک بار بنوشید تا جریان خون در بدن‌تان بهبود یابد.
ب. هم‌چنین می‌توانید نواحی مورد نظر را با استفاده از خمیر پودر زردچوبه و آب به مدت چند دقیقه ماساژ دهید.

• ماساژ

دست و انگشتان خود را ماساژ دهید. این کار سبب افزایش گردش خون می شود. شما می توانید از روغن رزماری برای تسکین بی حسی استفاده کنید. 2 تا 3 قطره رزماری و روغن حامل را آماده کنید و سپس آنها را در مایکروویو برای 2 دقیقه گرم کنید.
و بعد به مدت 10 دقیقه روی قسمت مورد نظر ماساژ دهید. به منظور دستیابی به اثربخشی بیشتر، یک بار در روز این روش را انجام دهید.

• تغذیه

مصرف غذاهای غنی از منیزیم مانند آووکادو، ماهی، کره، ماست بدون قند، موز، لوبیا برای بهبود علائم بی حسی به طور روزانه توصیه می شود. ویتامین B12 و ویتامین B6 در بهبود عملکرد سیستم عصبی نقش مهمی ایفا می کند، بنابراین جذب و مصرف این ویتامین ها با مقدار کنترل شده برای درمان مناطق بی حسی بدن بسیار مهم است.
ماهی قزل آلا، ماهی تن، ماهی سالمون، شاه ماهی و خال مخالی چند بار در هفته توصیه می شود. کمبود ویتامین D3 موجب درد مزمن، مولتیپل اسکلروزیس و برخی بیماری های خود ایمنی شناخته نشده می شود که باعث بی حسی و خواب رفتن دست و پا خواهد شد.بنابراین هر روز زمانی را در خارج از منزل برای جذب نور آفتاب سپری کنید.

• بالا نگه داشته ناحیه بی حس شده

جهت کاهش بی حسی در دست و پا (بی حسی در اثر ضعف گردش خون)، بالا نگه داشتن ناحیه‌ی مورد نظر نیز می‌تواند کارساز باشد. ناحیه‌ی مورد نظر را به مدت چندین دقیقه بالا نگه دارید تا گردش خون در آن ناحیه بهبود یابد. وقتی گردش خون در ناحیه‌ی مورد نظر به شکل معمول برگردد، بی حسی در آن ناحیه بهبود خواهد یافت.
برای بالا نگه داشتن دست‌ها و پاهای‌تان می‌توانید آن‌ها را روی چند عدد بالش قرار دهید.

• کمپرس گرم برای درمان بی حسی دست و پا

نخستین کاری که باید برای درمان این وضعیت انجام دهید، استفاده از کمپرس گرم روی نواحی مورد نظر است. این کار به افزایش خون‌رسانی به نواحی بی حس شده کمک می‌کند. به علاوه، کمپرس گرم ماهیچه‌ها و اعصاب این نواحی را نیز آرام می‌کند.
الف. یک دستمال نخی را به آب گرم آغشته کنید.
ب. دستمال را بچلانید تا آب اضافه از آن گرفته شود؛ سپس، آن را به مدت ۵ الی ۷ دقیقه روی نواحی مورد نظر قرار دهید.
پ. این کار را آن قدر تکرار کنید تا بی حسی از دست و پای‌تان برود.
هم‌چنین، می‌توانید برای تسکین این وضعیت از دوش آب گرم یا پد‌های گرمایی نیز بهره ببرید.

• ورزش

ورزش کنید. مچ دست خود را بچرخانید، آن را خم کنید و به آن نرمش دهید. این تمرینات را چند بار در روز انجام دهید.

پیشگیری از خواب رفتن دست ها موقع خواب

• هنگام خواب، دست ها را زیر بالش یا سر قرار ندهید.
•  روی دست ها نخوابید، زیرا این امر باعث قطع گردش خون می شود.
• کف دست را هنگام خوابیدن مشت نکنید و باز بگذارید.
• دست ها را روی قلب قرار دهید تا بی حسی آن برطرف شود.
• ورزش های مخصوص برای تقویت شانه، گردن و دست ها را انجام دهید.
• از بالش های نرم تر استفاده کنید، از بالشت زیر زانو هم استفاده کنید و به پشت بخوابید.

هشدار پایانی

اگر همراه با خواب رفتگی دست، احساس سرگیجه و تنگی نفس دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید، زیرا این حالت می تواند علامت یک بیماری جدی باشد.