چکیده
چه تب سنجی دقیق است؟ بهترین نوع تب سنج و بهترین برندهای موجود در ایران کدامند؟
با استفاده از تب سنج (که به آن دماسنج یا ترمومتر پزشکی هم گفته می‌شود) می‌توانید دمای درونی و بیرونی بدن را اندازه بگیرید.
دماسنج یا در واقع تب سنج انواع مختلفی دارد و بسته به نوع، روش‌های اندازه‌گیری صحیح به وسیله آنها نیز متفاوت است.
ما در این مقاله از مجله سلامت دکتر مهندس انوع تب سنج و راهنمای خرید تب سنج دقیق و شیوه استفاده از تب سنج ها را بررسی کردیم پس تا آخر مقاله همراه ما باشید.
تب سنج چیست؟
تب‌سنج یا ترمومتر، وسیله‌ای پزشکی است که با آن دمای بدن را اندازه‌گیری می‌کنند.
تب یکی از علامت‌های رایج برخی از بیماری‌هاست و وقتی دمای بدن به ۳۸ درجه می‌رسد، اصطلاحاً می‌گویند تب اتفاق افتاده است.
تب‌سنج‌ها دقت‌های مختلفی دارند و هر کدام بازه دمایی متفاوتی را اندازه‌گیری می‌کنند.
براساس سایت tomsguide بهترین دماسنج ها دارای امکان استفاده آسان، پاسخگویی سریع و قرائت دقیق هستند.
دمای طبیعی بدن چقدر است؟
جالب است بدانید که دمای بدن انسان در طول ساعات مختلف شبانه روز کمی تغییر می‌کند و معمولا هنگام عصر بین نیم تا یک درجه بالاتر است. اما روش اندازه‌گیری تب هم در نمایش دمای دقیق مهم است.
براساس سایت medlineplus دمای طبیعی بدن افراد مختلف بر اساس سن، فعالیت و زمان روز متفاوت است.
میانگین دمای طبیعی بدن به طور کلی 98.6 درجه فارنهایت (37 درجه سانتیگراد) پذیرفته شده است. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که دمای "طبیعی" بدن می‌تواند دامنه وسیعی داشته باشد، از 97 درجه فارنهایت (36.1 درجه سانتیگراد) تا 99 درجه فارنهایت (37.2 درجه سانتیگراد).عزیزان به این نکته توجه کنید که این اعداد دمای متوسط بدن است.و دمای نقاط مختلف بدن کمی متفاوت است.
برای اینکه در شرایط همه‌گیری کرونا سردرگم نشوید، لطفا در حال حاضر این اعداد را معیار قرار دهید:
تب (برای بیماری کرونا) بر اساس روش اندازه‌گیری
- درجه تب پیشانی با دماسنج دیجیتال: ۳۸:۵ (و بالاتر)
- درجه تب زیرزبان با دماسنج دیجیتال: ۳۸.۵ (و بالاتر)
- درجه تب زیربغل با دماسنج دیجیتال: ۳۷.۸ (و بالاتر)
انواع تب سنج
اول از همه این را بدانید که اگر گران‌ترین و با کیفیت‌ترین تب سنج دنیا را هم به شما بدهند اما دستورالعمل استفاده از آن را بلد نباشید، به هیچ دردی نمی‌خورد چون نمی‌توانید از آن نتایج دقیق و صحیح بگیرید.
هرگز برای اندازه‌گیری دمای بدن انسان از دماسنج‌های آزمایشگاهی استفاده نکنید.
نکته بعدی این است که ما دماسنج‌های نواری پیشانی را از این فهرست حذف کرده‌ایم، چون تب‌سنج‌های نواری پیشانی به جز اینکه ارزان هستند و نتیجه سریعی می‌دهند، به جای دمای بدن، دمای سطح پوست را اندازه‌گیری می‌کنند.
بنابراین از دقت کمتری برخوردار بوده و نباید به نتایج آنها اکتفا کنید.
دماسنج ها به دو دسته تب سنج آنالوگ و تب سنج دیجیتال تقسیم بندی میشوند. تب سنج آنالوگ و دیجیتال یک سری تفاوت باهم دارند.
تفاوت دماسنج آنالوگ و دیجیتال
- در دماسنج آنالوگ حداقل 3 دقیقه طول می کشد تا جیوه از حالت جامد به مایع تبدیل شود تا بتوانیم دما را اندازه بگیریم.
- ولی در دماسنج دیجیتال این زمان خیلی کم و 30 ثانیه است.
- دقت اندازه گیری دماسنج دیجیتال بیشتر است.
- در دماسنج آنالوگ ممکن است از زوایای مختلفی دما را مشاهده کنند، لذا امکان اشتباه در آن زیاد است.
تب سنج آنالوگ
ماده داخلی دماسنج آنالوگ، جیوه است. زیرا جیوه تنها مایعی است که به راحتی از حالت جامد به حالت مایع در می آید.
بدین صورت که وقتی نوک دماسنج در مجاورت با مواد مورد نظر قرار گیرد، جیوه به مایع تبدیل شده و شروع به بالا آمدن می کند وجایی که متوقف می شود دمای مورد نظر می باشد که به راحتی از طریق اعدادی که روی دماسنج می باشد، قابل خواندن است.
تب سنج جیوه‌ای
دماسنج جیوه ای یکی از انواع دماسنج های پرکاربرد است. شاید بتوان گفت پرکابردترین دماسنجی است که در حال حاضر در دنیا استفاده می شود.
با این دماسنج می توان تب را از طریق دهان یا زیر بغل اندازه گیری کرد. این دماسنج شیشه ای بوده و یک مخزن جیوه ای در انتهای آن دارد و در لمس بدنه دماسنج متوجه خواهید شد که بدنه آن مثلثی شکل است.
طرز استفاده از تب سنج جیوه ای
ابتدا دماسنج را با پنبه آغشته به الکل ضدعفونی کرده، سپس دماسنج را خوب تکان بدهید. مراقب باشید که باید آن را به طرف پائین بگیرید تا جیوه لااقل تا سطح ۳۵.۳ درجه سانتیگراد پایین بیاید.
سپس دماسنج را زیر بغل یا زیر زبان بیمار قرار دهید و بعد از ۳ دقیقه آنرا بیرون آوردید.
همانطور که گفته بودیم بدنه این دماسنج مثلثی شکل است. دماسنج را به صورت افقی نگه دارید، به گونه ای که لبه تیز بدنه آن رو به شما باشد.
اگر خط بالا رفتن جیوه را از مخزن مشاهده نمی‌کنید، دماسنج را به آرامی بین دو انگشت خود حرکت دهید تا خط جیوه را ببینید که روی چه عددی قرار گرفته، این عدد دمای بدن بیمار است.
تب سنج دیجیتالی
دماسنج دیجیتالی از سنسورهای گرما برای اندازه‌گیری دمای بدن استفاده می‌کنند.
آنها را می توانید برای خواندن دمای بدن از طریق دهان، مقعد یا زیر بغل به‌کار بگیرید.
هنگام استفاده از دماسنج دیجیتالی دقت کنید که دمای زیر بغل حدود 0/6 درجه کمتر از دمای دهان است و دمای مقعد 0/5 تا 0/6 درجه بیشتر از دمای دهان می‌باشد.
تب‌سنج دیجیتال در عرض ۱ دقیقه یا کمتر دما را با دقت درست نشان می‌دهد.
این دماسنج ها از طریق باتری کار می کنند که نیازی به شارژ مجدد ندارند و از یک تراشه رایانه ای جهت اندازه گیری دما استفاده می کنند.
با توجه به اینکه دقت اندازه گیری دماسنج دیجیتال بیشتر است، این نوع دماسنج در آزمایش های پزشکی، علمی و تولید مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد.
تب سنج های دیجیتالی انواع گوناگونی دارند که در ادامه هر کدام را به اختصار توضیح می دهیم.
هنگام استفاده از تب‌سنج دیجیتال باید به نکات زیر توجه کنید:
برای نمایش دمای دقیق از طریق دهان، نوک دستگاه باید زیر زبان قرار گرفته و دهان کاملاً بسته شود. به همین دلیل، اندازه‌گیری دما از طریق مقعد، دقیق ترین روش برای تب سنجی نوزادان و کودکان خردسال در نظر گرفته می‌شود.
ضمن اینکه اندازه‌گیری دمای دهان بعد از خوردن و آشامیدن ممکن است خطا داشته باشد. بنابراین تا ۱۵ دقیقه پس از غذاخوردن صبر کنید.
براساس سایت mayoclinic دماسنج را قبل و بعد از هر بار استفاده با الکل یا صابون و آب ولرم تمیز کنید. نباید از یک تب‌سنج دیجیتال برای مقعد و دهان استفاده کنید. برای این دو نقطه، دو عدد تب سنج تهیه کرده و روی آنها با برچسب بنویسید که هر کدام مخصوص کدام ناحیه است.
باتری‌های دماسنج باید به صورت دوره‌ای تعویض شوند. مطمئن شوید که نوع مناسب باتری را برای دستگاه خود دارید و می‌دانید که چگونه آنها را عوض کنید.
تب سنج غیر تماسی دیجیتال
برخی از تب سنج های دیجیتال از نوع غیر لمسی و لیزری هستند که می‌توانند بدون تماس با بدن و در فاصله چند سانتی متری از پیشانی دمای بدن را اندازه گیری کنند.
در حقیقت این دماسنج ها از مادون قرمز استفاده می کنند تا بتوانند دمای بدن را اندازه بگیرند. این مدل تب سنج ها ظرف یک تا سه ثانیه درجه حرارت بدن را نمایان می‌کند و بسیار دقیق هستند.
تب سنج دیجیتال گوشی
تب سنج دیجیتال گوشی که دماسنج تیمپانیک هم نامیده مى‌شود، از اشعه مادون قرمز براى اندازه گیرى دماى بدن از طریق مجرای گوش استفاده مى‌کند. در میان دماسنج‌های دیجیتال، اندازه‌گیری با روش گوشی نسبت به پیشانی دقت بیشتری دارد.
برای استفاده از دماسنج دیجیتالی گوشی، نوک دماسنج را به سادگی درون کانال گوش قرار دهید و نتیجه اندازه گیری در مدت یک ثانیه به دست می آید.
روش استفاده
- هر بار از تمیز بودن سر ترمومتر مطمئن شوید و دستورالعمل ذکر شده را دنبال کنید.
- به ملایمت سر ترمومتر را داخل مجرای گوش وارد کنید و کمی به سمت عقب بکشید. این کار باعث باز شدن مسیر مستقیمی برای ترمومتر به طرف پرده‌ی گوش می‌شود.
- به آرامی ترمومتر را وارد مجرا کنید تا جایی که دهانه‌ی مجرا به نرمی با ترمومتر بسته شود.
- دکمه‌ی دماسنج را برای یک ثانیه فشار دهید.
- ترمومتر را بردارید و دمای بدن را چک کنید.
راهنمای خرید تب سنج دیجیتال
قبل از خرید ترمومتر دیجیتالی به نکات زیر توجه کنید:
زمان پاسخ
نمایشگر یک ترمومتر دیجیتالی ممکن است بسته به مدل، از 10 ثانیه تا بیش از 80 ثانیه طول بکشد ولی خواندن ترمومتر مادون قرمز فقط 1 تا 3 ثانیه طول می کشد.
ایمنی
بعضی از مدل ها دارای جنس و پوشش های محافظتی برای عدم ایجاد آلرژی در کودکان است.
صفحه نمایشگر LCD
یک صفحه نمایش که اعداد را بزرگ نمایش می دهد و در روز و شب قابل استفاده است، انتخابی مناسب است.
برخی از مدل ها دارای یک آلارم (صدای بوق) هستند که در زمانی که دما بیش از 99.5 درجه فارنهایت باشه، به صدا در می آید. مدل های دیگر برای نشان دادن مقدار دما از نمودار های رنگی (سبز، زرد و قرمز) بر روی نمایشگر خود استفاده می کنند.
حافظه و خاموشی خودکار
برخی از مدل ها دارای حافظه داخلی هستند که می توان از طریق آن مقدار دما را در طی زمان های مشخص ذخیره و در صورت لزوم بررسی کرد. همچنین برخی دیگر از مدل ها دارای خاموشی خودکار درزمان عدم استفاده هستند.
بهترین زمان برای اندازه گیری
زمان خاصی برای اندازه گیری مقدار دما وجود ندارد، هر زمان که علائم بیماری را مشاهده کردید، آن وقت دست به کار شوید.
چه مدت طول می کشد تا نتیجه بر روی تب سنج نمایش داده شود؟
هر دستگاه تب سنج دارای سطح سرعت مختص به خود است. برخی سریع هستند در حالی که مدل های دیگر کندترند. در این مورد خرید بهترین مارک می تواند یاری رسان باشد.
با این حال تب سنج هرگز نباید بیش از 5 دقیقه طول بکشد تا یک قرائت را نمایش دهد. این اتفاق ممکن است ناشی از خرابی دستگاه باشد ولی به هر دلیل از استفاده آن اجتناب کنید.
بهترین و دقیق‌ترین تب‌سنج کدام است؟
بهترین تب‌سنج، وسیله‌ای است که شیوه استفاده صحیح از آن را بدانید و به‌راحتی از آن استفاده کنید. همچنین مهم است که دماسنج را از یک برند قابل اعتماد تهیه کنید. بسیاری از پزشکان متخصص هنوز تب‌سنج مقعدی را برای نوزادان و کودکان استاندارد می‌دانند. با این وجود، دماسنج‌های دهانی و پیشانی هم قابل اعتماد هستند.
همیشه به خاطر داشته باشید که خواندن دما براساس نحوه استفاده از دماسنج متفاوت است:
دمای مقعد حدود ۵/۰ تا ۶/۰ درجه سانتیگراد بیشتر از دمای دهان است.
دمای مجرای گوش ۳/۰ تا ۶/۰ سانتیگراد بیشتر از دمای دهان است.
دمای زیر بغل ۳/۰ تا ۶/۰ درجه سانتیگراد کمتر از دهان است و ممکن است کمترین دقت را داشته باشد.
دماسنج پیشانی معمولاً ۵/۰ تا ۶/۰ درجه سانتیگراد کمتر از دهان است.
کلام پایانی
حال که با کاربردهای تب سنج آشنا شدید, می‌دانید که در خانه هریک از ما، وجود دماسنج یا همان تب‌سنج جزء الزامات هست. بخصوص در خانه افرادی که فرزندان کوچک دارند, وجود تب‌سنج یک امر حیاتی به شمار می‌رود.
با استفاده از تب‌سنج، می‌توانیم به موقع جلوی خطرات احتمالی ناشی از تشنج در افراد خانواده, بخصوص کودکان را بگیریم.
