علائم آپاندیس | نحوه تشخیص آپاندیس

چکیده:

تا چه اندازه در مورد آپاندیس و عملکرد آن در بدن آشنایی دارید؟ آیا می‌دانید آپاندیس کجاست و علائم التهاب آن چیست؟

یکی از نگرانی‌های افراد با شروع هر دردی در شکم، بیماری آپاندیس یا آپاندیسیت است. این عارضه می‌تواند به دلایل مختلف ایجاد شود و معمولا هیچ راه درمانی جز جراحی ندارد. 

اگر احتمال می‌دهید دچار آپاندیس هستید، در این مطلب همراه ما باشید تا به طور کامل توضیح دهیم. 

آپاندیسیت چیست؟

مسدود شدن و یا انسداد در آپاندیس، منتهی به آپاندیسیت می‌شود؛ آپاندیسیت در حقیقت التهاب و عفونت آپاندیس است. مخاط بدن، انگلها و یا حتی تکه‌ای مدفوع ممکن است باعث انسداد آپاندیس شود.

وقتی مانعی آپاندیس را مسدود کند، تراکم باکتری‌ها دراین عضو افزایش خواهد یافت و این باعث تحریک و تورم آپاندیس و نهایتا بروز آپاندیسیت می شود. پس در نتیجه، نام درست این عضو آپاندیس و نام بروز و التهاب آن، آپاندیسیت است.

آپاندیس کجا قرار دارد؟

آپاندیس در بخش راست و پائین شکم شماست و کیسه‌ای باریک و لوله‌ای شکل است که به روده بزرگ متصل شده است.

اگر چه آپاندیس بخشی از دستگاه گوارش است ولی عضوی حیاتی نیست و عملکردی حیاتی در بدنتان برعهده ندارد و شما می‌توانید بدون آپاندیس هم زندگی عادی را دنبال کنید. دلیل وجود آپاندیس هنوز مشخص نشده؛ برخی ها بر این باورند که آپاندیس دارای بافت‌هایی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند.

علائم آپاندیس

آپاندیسیت نشانه ها و علائم مشخصی دارد:

• درد شدید شکم

یکی از اصلی‌ترین و شایع‌ترین علائم آپاندیس، درد بسیار زیاد در ناحیه شکم است. آپاندیس معمولا باعث بروز درد شدید از ناف به سمت راست و پایین شکم می‌شود. اگرچه این حالت لزوما به معنای ترکیدن آپاندیس نیست، اما بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

برخی از افراد مبتلا به آپاندیس ممکن است در حین راه رفتن، سرفه کردن یا حرکت کردن ماشین دچار درد شکم شوند. همچنین، ممکن است دیواره شکم ملتهب شود. در این حالت آپاندیس ممکن است در آستانه ترکیدن باشد. سریع به پزشک مراجعه کنید.

• تهوع، استفراغ و عدم اشتها

همه افراد مبتلا به آپاندیس دچار این علائم نخواهند شد، اما اگر علاوه بر درد شکم، احساس تهوع نیز دارید، بهتر است به پزشک مراجعه کنید.

گاهی اوقات التهاب آپاندیس بر روی دیگر قسمت‌های دستگاه گوارش و دستگاه عصبی تاثیر گذاشته و موجب بروز حالت تهوع و استفراغ می‌شود.

•  تب با درجه­ پایین و لرز

علام ورم آپاندیس ممکن است شبیه یکی از مشکلات معده باشد، از جمله تب درجه­ پایین، لرز، و تشنج.اگر معده درد با تب ۱۰۰ درجه داشته باشید، احتمالا جای نگرانی نیست. اما اگر تب ۱۰۳ درجه داشته باشید و معده درد شما به قدری شدید باشد که نتوانید سرپا بایستید، ممکن است ورم آپاندیس باشد. 

•  برآمدگی شکم

برآمدگی شکم حس ورم دردناک و فشاری است که معمولا به دلیل مشکلات گوارشی بروز می کند.

این مسئله باعث ورم شکم حتی در افرادی که شکمی تخت دارند می شود. برآمدگی شکم در موارد بروز آپاندیسیت شایع است، چون به دلیل واکنش التهابی بافت ها و تجمع گاز بروز می کند.

• مشکل در دفع باد

اگر برای دفع باد دچار مشکل شده‌اید، ممکن است خطر آپاندیسیت شما را تهدید کند.

• ادرار درد ناک

دفع ادرار یکی از شایع‌ترین علائم آپاندیس است. در برخی افراد، آپاندیس در پایین لگن و نزدیک به مثانه قرار گرفته است.

بنابراین، التهاب آپاندیس ممکن است باعث التهاب و تحریک مثانه شود. در نتیجه ممکن است فرد دچار تکرر و سوزش ادرار شود. در این شرایط به پزشک مراجعه کنید.

• یبوست و اسهال

با وجود اینکه برخی از بیماران مبتلا به آپاندیسیت با مسئله دفع مشکل پیدا کرده و دچار یبوست می شود، عده ای دیگر نیز به اسهال مبتلا می شوند.

این علائم گوارشی که ممکن است در خصوص بیماری های دیگر نیز بروز کند، نتیجه التهابی است که آپاندیس را درگیر می کند. اسهال و یبوست در طول روز بیمار را آزار داده و در اغلب موارد به همراه گاز و التهاب بروز می کنند. 

علائم آپاندیس در زنان به چه صورت است؟

علائم این عارضه در تمامی افراد شبیه به هم است. در خانم‌ها نیز درد در سمت راست و پایین شکم یا در نزدیکی ناف ایجاد می‌شود.

ممکن است خانم‌ها این درد را با درد کیست تخمدان اشتباه بگیرند. به همین دلیل باید به علائم دیگر آن نیز توجه کنید. اگر اشتهای خود را از دست داده و پس از شروع درد دچار حالت تهوع و استفراغ شدید، باید سریعا به متخصص گوارش مراجعه کنید.

علائم آپاندیس در کودکان به چه صورت است؟

علائم در کودکان نیز مشابه بزرگسالان است. با این تفاوت که درد شکم در کودکان معمولا پخش می‌شود و در نقطه مشخصی احساس نمی‌شود.

اگر کودک شما علائم زیر را داشت، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید.
• درد ناگهانی شروع می‌شود.
• هنگام حرکت یا سرفه بدتر می‌شود.
• ازدست‌ دادن اشتها
• سوءهاضمه
• حالت تهوع
• استفراغ
• تورم شکم
• تب با درجه پایین.

علائم ترکیدن آپاندیس چیست؟

علائم ترکیدن این بافت به اتفاقاتی که پس از آن میفتد، بستگی دارد. ممکن است پس از ترکیدن آن تا چند ساعت احساس بهتری داشته باشید. زیرا التهاب آپاندیس از بین رفته و علائم اولیه برطرف می‌شود.

اما زمانی که باکتری‌ها در حفره شکم پخش شوند، باعث التهاب بافت شکم و دیگر اندام‌های این ناحیه می‌شوند و حتی باعث ایجاد عفونت جدی و کشنده شوند. در این شرایط علائم مشابه قبل شده و ممکن است نشانه‌ها با تفاوت‌هایی ظاهر شوند.
• درد در تمام شکم
• درد مداوم و شدیدتر
• تب با درجه بالاتر
• بالارفتن ضربان قلب و سرعت تنفس به دلیل پاسخ به درد شدید
• لرز
• ضعف
• گیجی

نحوه تشخیص آپاندیس

وقتی با این علائم به نزد پزشک می‌روید، او شما را معاینه کرده و سوالاتی درمورد علائم و نشانه‌هایتان می‌پرسد. در نهایت هم آزمایش‌های مختلفی انجام می‌دهد تا اطمینان حاصل کند:

• آزمایش خون برای مشخص شدن تعداد گلبول‌های سفید (درصورت وجود عفونت در خون، تعداد گلبولهای سفید افزایش می یابد)
• آزمایش ادرار، برای چک کردن وجود سنگ کلیه و یا عفونت ادراری
• سونوگرافی شکم و یا سی تی اسکن شکم برای تشخیص آنکه آیا آپاندیس ملتهب شده است یا خیر

اگر پزشک عود کردن آپاندیس شما را تشخیص داد، در ادامه تصمیم گیری خواهد کرد که آیا به جراحی اورژانسی نیاز دارید یا خیر. معمولا قبل از انجام عمل جراحی، داروهای آنتی بیوتیک برای شما تجویز می شود تا بدین ترتیب از افزایش این تورم جلوگیری شود.

درمان آپاندیسیت به چه صورت است؟

بیش‌تر موارد آپاندیسیت نیاز به جراحی دارد. برداشتن آپاندیس به وسیله‌ی عمل جراحی، آپاندکتومی نامیده می‌شود. جراحی خارج کردن آپاندیس، به دو شکل انجام می‌شود: از طریق لاپاراسکوپی یا جراحی باز با ایجاد برش در شکم.

اگر آپاندیس ترکیده یا پاره نشده باشد، پزشک جراح عمومی آن را از طریق ایجاد یک برش کوچک در شکم یا از طریق عمل لاپاراسکوپی خارج خواهد کرد. بهبودی بعد از عمل معمولا بین ۲ تا ۴ هفته طول می‌کشد و جای عمل بسیار کوچک و بین ۵ تا ۱۰ سانتیمتر است.

جالب است بدانید، پزشکان ترجیح می‌دهند حتی موارد مشکوک به آپاندیس را جراحی کنند. زیرا در صورت وجود التهاب در آپاندیس، خطر پارگی آن بالا است. پارگی آپاندیس بسیار خطرناک است و باعث پخش شدن عفونت در حفره‌ی شکمی می‌شود که به آن پریتونیت گفته می شود.

در شرایط زیر نیز جراحی گسترده‌ شکمی انجام می‌شود:
• آپاندیسیت باعث آبسه شده باشد.
• وجود تومور در سیستم گوارشی.
• آپاندیسیت در ۳ ماهه‌ی سوم بارداری در زنان باردار.
• بیمار قبلا جراحی‌های شکمی زیادی داشته که ممکن است چسبندگی در شکم وجود داشته باشد.

مراقبت‌های بعد از عمل آپاندیسپس

از آپاندکتومی یا در صورت پارگی آپاندیس انتظار می‌رود که با سپری شدن چند هفته بهبود پیدا کنید. برای این منظور:

چند روز اول بعد از عمل از انجام فعالیت‌های شدید خودداری کنید.

اگر آپاندکتومی شما به روش لاپاراسکوپی انجام شده است، فعالیت خود را به مدت سه تا پنج روز و اگر آپاندکتومی باز انجام داده‌اید، فعالیت‌های خود را به مدت 10 تا 14 روز محدود کنید. در مورد محدودیت‌های مربوط به ازسرگیری فعالیت‌های روزمره خود بعد از انجام عمل جراحی از تیم پزشکی خود سوال کنید.

هنگام سرفه مراقب شکم خود باشد.

برای این منظور قبل از سرفه، خندیدن و یا انجام هر حرکتی یک بالش روی شکم خود قرار دهید و با فشردن ملایم آن روی شکم، به کاهش درد خود کمک کنید.

در صورت موثر واقع نشدن داروهای مسکن با پزشک خود در ارتباط باشید.

داشتن درد، استرس مضاعفی بر بدن شما وارد می‌کند و روند بهبودی‌تان را کند می‌کند. اگر با وجود مصرف داروهای ضد درد، همچنان درد داشتید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

به هنگام احساس آمادگی، حرکت کنید.

به‌آرامی و آن‌طور که راحت هستید فعالیت‌های خود را شروع و به‌مرور افزایش دهید. می‌توانید این کار را با پیاده‌روی‌های کوتاه‌مدت شروع کنید.

در صورت نیاز استراحت کنید.

در دوران ریکاوری، ممکن است متوجه شوید که بیش از حد معمول احساس خواب‌آلودگی می‌کنید. راحت باشید و در صورت نیاز استراحت کنید.

در مورد بازگشت به محل کار یا مدرسه با پزشک خود مشورت کنید.

زمانی که احساس آمادگی کردید با اجازه تیم پزشکی خود می‌توانید به کار خود بازگردید. کودکان نیز ممکن است کمتر از یک هفته پس از جراحی بتوانند به مدرسه بازگردند. بااین‌حال، آن‌ها برای ازسرگیری فعالیت‌های سنگین خود (مانند کلاس‌های بدنسازی یا ورزش)، باید دو تا چهار هفته منتظر بمانند.

تفاوت درد آپاندیس با درد تخمدان

دردهای تخمدانی تدریجی و در بسیاری از موارد مداوم هستند، اما درد آپاندیس کمتر از ۴۸ تا ۷۲ ساعت طول می‌کشد و اگر تحت درمان قرار نگیرد دچار پارگی، عفونت شدید می‌شود. درد آپاندیس معمولاً از اطراف ناف شروع‌شده و به سمت راست و پایین شکم حرکت می‌کند، گاهی هم این روند برعکس می‌شود. درد تخمدان در ناحیه چپ یا راست ایجاد می‌شوند و بستگی به این دارد که کدام تخمدان درگیر بیماری باشد. همچنین دردهای تخمدانی سبب احساس انقباض و گرفتگی در لگن می‌شوند.

درد آپاندیس همراه با تب ملایم است، اما دردهای تخمدانی که همراه با آبسه باشند تب شدید را هم به همراه دارند. برخی از دختران حدوداً بین چند روز تا دو هفته پس از سیکل قاعدگی در ناحیه‌ای که تخمدان راست قرار دارد دچار درد می‌شوند، اما این درد در طول چند ساعت برطرف می‌شود. اگر درد در این ناحیه به علت آپاندیسیت باشد، متوقف نخواهد شد.

بعد از عمل آپاندیس با چه عوارضی روبرو می‌شوید؟

برخی از عوارض این عمل عبارتند از:

خونریزی
عفونت زخم
عفونت، قرمزی و تورم شکم در صورت ترکیدن این بافت در حین عمل
مسدود شدن روده
آسیب به اندام‌های مجاور

سخن آخر

اگر یک یا چند تا از علائم آپاندیس را در بدنتان حس کردید، در مراجعه به نزد پزشک تردید نکنید؛ چون پارگی وترکیدن آپاندیس می تواند یک فاجعه بزرگ به بار آورده و به قیمت جانتان تمام شود. درست است که شاید هر دل دردی، جزو علائم آپاندیس نباشد؛ ولی بدانید که ما پزشک نیستیم و حتی پزشکان هم با یک معاینه ساده نمی توانند مشکل را تشخیص دهند و معمولا به آزمایشها و تستهای مختلف برای تشخیص مشکل نیاز دارند. پس درمورد سلامتی تان ریسک نکنید.

اگر تجربه مشابهی دارید و یا آپاندیس خود را عمل کرده اید، حتما تجربیاتتان را با ما در میان بگذارید.