چکیده: تخمین زمان مطالعه: 4 دقیقه
کمبود اکسیژن در مغز باعث سنکوپ یا غش می‌شود، در اثر این مشکل فرد به صورت ناگهانی هوشیاری خود را ازدست می‌دهد. سنکوپ وضعیتی موقتی است و مجددا بیمار به حالت طبیعی برمی گردد. این عارضه دراکثر مواقع نیاز به درمان پزشکی ندارد، اما برخی اوقات نشان دهنده وجود بیماری یا اختلال جدی است؛ بنابراین در صورتیکه فردی دچار این مشکل شد برای تشخیص علت باید به پزشک مراجعه کند، بخصوص زمانیکه این حالت تکرار شود در برخی مواقع این عارضه با بیماری‌هایی همچون تشنج یا حملات عصبی اشتباه گرفته می‌شود، برای اطلاع از علت، علائم، راه‌های تشخیص، اقدامات اولیه در مواجه با این عارضه با ما همراه باشید.
|
برای دسترسی سریع به محتوای متن از لینک های زیر استفاده کنید: |
علت سنکوپ
اگر چه گاهی اوقات افراد بدون علت مشخصی دچار این عارضه می‌شوند، اما در اکثر مواقع علت آن قابل تشخیص است. سنکوپ براساس علت آن در دو گروه قلبی و غیرقلبی تقسیم بندی می‌شود.
علل غیر قلبی
سنکوپ‌های غیر قلبی شایع‌تر از نوع قلبی هستند و معمولا افراد جوان و سالم دچار آن می‌شوند. برخی از شرایطی که باعث این عارضه می‌شوند، عبارتند از:
- افت فشار خون وضعیتی یا ارتواستاتیک:
این افت فشار خون در اثر تغییر ناگهانی حالت بدن ایجاد می‌شود، وقتی فرد دراز کشیده یا نشسته است، سپس می‌ایستد، خون در اثر جاذبه در پا‌ها جمع می‌شود، در چنین شرایطی بدن تلاش می‌کند تا خون را به سمت مغز بفرستد، اما اگر قادر به انجام این کار نباشد فرد دچار افت فشار خون می‌شود.
|
این محصول را از دست ندهید: فشارسنج دیجیتال AND 767 |
- کم آبی بدن:
درصورتی‌که بدن دچار کم آبی شود، حجم خون کاهش می‌یابد، بنابراین خون و اکسیژن کافی به مغز نمی‌رسد و ممکن است فرد دچار غش شود. کم آبی بدن معمولا در اثر عواملی همچون استفراغ، اسهال، عرق کردن، عدم مصرف مایعات کافی و دیابت به وجود می‌آید.
- دارو:
مصرف دارو‌های فشار خون بر روی عمل پمپاژ خون تاثیر می‌گذارد و در صورتیکه مصرف این دارو‌ها منجر به افت فشار خون شود، فرد ممکن است دچار این مشکل شود.
- سنکوپ وازوواگال:
این عارضه در اثر محرک‌هایی مانند ایستادن طولانی مدت، استرس‌های عاطفی، دیدن خون، دفع ادرار یا مدفوع، سرفه کردن و... ایجاد می‌شود. در واقع این محرک‌ها باعث تحریک عصب واگ شده، تحریک این عصب باعث کاهش ضربان قلب و گشاد شدن رگهای خونی می‌شود. در این حالت خون در پا‌ها تجمع یافته و جریان خون به سمت مغز کاهش می‌یابد، بنابراین فرد ممکن است به طور موقت هوشیاری خود را از دست بدهد. تقریبا ۸۰ درصد سنکوپ‌ها از این نوع هستند.
- سکته مغزی:
در برخی افراد سکته مغزی یا سکته مغزی ناقص ممکن است باعث این بروز این مشکل می‌شود.
علل قلبی
در برخی مواقع سنکوپ در اثر بیماری‌های قلبی اتفاق می‌افتد، برخی از این بیماری‌ها عبارتند از:
- آریتمی قلبی یا ضربان نامنظم قلب:
آریتمی قلبی باعث اختلال در جریان خون شده و قلب قادر به پمپاژ خون به قسمت‌های مختلف بدن نیست. در صورتیکه فرد مبتلا به ضربان سریع باشد حجم خون کافی برای پمپاژ وجود ندارد و در صورتیکه فرد دچار ضربان آهسته باشد، عمل پمپاژ مختل شده و قلب توانایی پمپاژ خون را ندارد.
- اختلالات دریچه‌های قلب و نقایص قلبی:
دریچه‌های قلب نقش مهمی در هدایت جریان خون دارند و در صورتیکه این دریچه‌ها دچار اختلال شوند پمپاژ خون به درستی انجام نمی‌شود. تنگی دریچه آئورت و تنگی دریچه ریوی دو مورد از اختلالات دریچه‌ای قلب هستند که احتمال بروز این مشکل را افزایش می‌دهند.
|
|
پیشنهاد مطالعه:
- التهاب عضله قلب:
التهاب عضله قلب یا میوکاردیت در اثر التهاب میوکاردیوم (عضله قلب) به وجود می‌آید. درصورتی‌که این عضله دچار التهاب شود پمپاژ خون مختل شده و قلب نمی‌تواند خون را به تمام قسمت‌های بدن برساند و ممکن است جریان خون به سمت مغز کاهش یافته و فرد دچار سنکوپ شود.
علائم سنکوپ قلبی
با اینکه سنکوپ معمولاً بدون وجود علائم رخ می‌دهد اما از شاخص ترین و مهم ترین نشانه ها و علائم سنکوپ قلبی می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- سرگیجه
- تاری دید و سیاهی رفتن چشم‌ها
- اختلال حس شنوایی
- سوزن سوزن شدن بدن
- تهوع
- عرق
- ضعف
- کبودی چهره
- احساس کسلی یا بی‌حالی
- احساس عدم تعادل یا ضعف در هنگام ایستادن
- سردرد
تشخیص
پزشک یک بررسی دقیق تاریخچه پزشکی و معاینه‌ی جسمی را انجام می‌دهد. وی همچنین ممکن است آزمایش‌های زیر را تجویز نماید:
- نوار قلب (ECG)
- تست تیلت (سطح شیبدار)
- نوار مغزی
- آزمایش سطح الکترولیت
- تست استرس قلبی
- الکترودیاگرام سیار
- آزمایش الکتروفیزیولوژی
- اکوکاردیوگرافی (اکوی قلب)
- کاتتریزاسیون قلبی و آنژیوگرافی
اقدامات اولیه در سنکوپ قلبی
- باید بیمار در وضعیت درازکش قرار گیرد و پاهایش بالاتر از سرش قرار گیرد تا جریان خون برقرار شود. اگر امکان دراز کشیدن نباشد، بیمار در حالت نشسته سرش را خم کرده و وسط دو زانویش بگذارید.
- می‌توان کمی آب سرد نیز به صورت بیمار پاشید یا محرکی دردناک (مثلا نیشگون) به او وارد کرد تا عروق به اصطلاح وارفته بار دیگر منقبض شوند.
- سر بیمار را به عقب خم کنید تا زبان او جلوی راه تنفسی را نگیرد. و همچنین سر باید به یک سمت منحرف بشود تا مواد استفراغی به ریه بیمار نرود.
- تا موقعی که بیمار هوشیار نشده مایعات یا خوراکی دیگر به بیمار داده نشود، چون وارد ریه‌های او می‌گردد.
- اگر بیمار حین غش سقوط کرده باید مطمئن شوید که جایی از بدن او صدمه ندیده است.
- اگر هوشیاری باز نگشت، ارزیابی علائم حیاتی را انجام دهید و در صورت لزوم اقدامات احیاء قلبی و ریوی را انجام دهید و بیمار را به مراکز درمانی برسانید.
- با وجود اینکه مسئله غش مسئله ساده‌ای است، ولی می‌تواند نشانه بیماری مهم قلبی و یا غیره باشد، پس در صورت تکرار حتما باید بررسی شود.
