چکیده تخمین زمان مطالعه: 7 دقیقه
یکی از اصلی ترین مشکلاتی که خانم ها با آن مواجه هستند، چسبندگی رحم است. باتوجه به اینکه رحم یکی از مهم ترین قسمت های اجزای تناسلی زنان محسوب می شود و اصلی ترین نقش را در بارداری فرد بر عهده دارد، هرگونه بروز عارضه در رحم می تواند منجر به ایجاد مشکلات باروری در فرد شود. همانطور که می دانید رحم از سه لایه تشکیل شده است، که لایه داخلی آن یا همان آندومتر رحم، در ایجاد خونریزی قاعدگی نقش دارد. چسبندگی ممکن است در خارج از حفره رحم باعث چسبیدن رحم به اعضای مجاور مثل روده، مثانه، تخمدان و لوله ها شود. چسبندگی داخل رحمی نیز بعلت آسیب لایه داخلی رحم (آندومتر) و اغلب بعد از انجام اعمال جراحی بر روی رحم و عفونت رخ می دهد. چسبندگی رحم از جمله بیماری های است که در صورت عدم تشخیص به موقع و درمان می تواند منجر به نازایی یا حتی سقط های مکرر در فرد شود. به همین دلیل آگاهی زنان، حتی خانواده ها در مورد این بیماری از اهمیت بالایی برخوردار است. از این رو در این بخش از سری مقاله های سلامت دکتر مهندس به بررسی چیستی و چرایی چسبندگی رحم پرداخته می شود.
برای دسترسی سریع تر به محتوای متن روی لینک های زیر کلیک کنید: روش های جلوگیری از رشد دوباره بافت زخم رحم |
چسبندگی رحم چیست؟
چسبندگی رحم با نام علمی سندرم آشرمن، در حالتی ایجاد می گردد که بافت اسکار بین دیواره های داخلی رحم فرد ایجاد شود. هنگامی که زنی باردار می شود، جنین در داخل لایه آندومتر وی لانه گزینی می کند. از این رو آسیب یا عفونت های رحمی در لایه آندومتر رحم (دیواره داخلی رحم) ممکن است به آستر داخلی رحم صدمه وارد کرده و ایجاد بافت اسکار (چسبندگی رحم) بین دیواره های داخلی رحم کند. در نتیجه هنگامی که بافت های دیواره داخلی رحم به هم نزدیک شوند چسبندگی داخل رحم ایجاد می شود.
بعلاوه در داخل شکم، سطح غشای داخلی از لایه های نرم و چسبناکی پوشیده شده است که سروز نام دارد. سروز روی رحم، لوله های رحمی، کف لگن، روده ها را پوشانده و باعث می شود که احشا روی هم بلغزند و به هم نچسبند. در نتیجه با از بین رفتن یا آسیب دیدن این لایه سروزی (مخاط دیواره رحم)، ایجاد چسبندگی در دیواره های جلویی و پشتی رحم می کند.
علائم چسبندگی رحم (سندرم اشرمن ) چیست؟
بطور کلی این علائم بستگی به این دارد که چسبندگی در کدام ناحیه و با چه شدتی رخ داده است.
• داشتن دوره های قاعدگی بسیار سبک (هیپومنوره)
• گرفتگی یا درد شدید در ناحیه لگن
• دیسمنوره یا دورههای قاعدگی دردناک
• نامنظمی عادت ماهیانه یا لکه بینی متناوب
• قطع قائدگی
• افزایش اختلالات لانهگزینی جفت در حاملگیهای بعدی
• احتمال ابتلا به آندومتریوز
• ایجاد محدودیت رشد برای جنین درون رحم
• ناباروری در موارد شدید چسبندگی
• سقط مکرر جنین
• احساس درد در هنگام رابطه جنسی
بطور کل باید بیان کرد که علائم فوق بستگی به این دارد که چسبندگی در چه منطقه ای از بدن فرد ایجاد شده است که باعث بروز درد می شود. بطور کلی اگر این عارضه در ناحیه لگن و بر روی لوله های رحمی و تخمدان ها باشد می تواند موجب نازایی شود. در حالی که در منطقه مثانه، می تواند مشکلات مثانه و دفع ادرار ایجاد کند. در حالت کلی شایع ترین علامت این مشکل بروز درد، نازایی و در مواردی که چسبندگی روی روده ها باشد، نفخ شکم یا انسداد روده می باشد.
علت ایجاد چسبندگی رحم
• جفت دفع نشده پس از زایمان
• جای زخم پس از جراحی رحم مانند کورتاژ، جراحی برای درمان پولیپ، فیبروم یا آندومتریوز رحم
• وجود جای زخم (اسکار) پس از جراحی سرازین
• عفونت اندام های تولید مثلی
• خونریزی بیش از حد رحم بعد از زایمان در شرایط ژنتیکی
• پرتو درمانی
• سقط های غیرقانونی در محیط های آلوده
• استفاده از بخیه برای جلوگیری از خونریزی
• هر گونه جراحی در ناحیه لگن مانند سزارین، آپاندیسیت، جراحی کیست تخمدان یا روده، وجود آندومتریوز (رشد بافت داخل رحم جایی خارج از رحم) موجب چسبندگی خارج رحمی و حتی داخل رحمی می شود.
پیشنهاد دکتر مهندس به شما: آندومتریوز چیست؟ |
طبقه بندی چسبندگی رحم
خفیف: چسبندگی رحم خفیف در زنانی رخ می دهد که قاعدگی طبیعی دارند اما چند ناحیه نسبتا نازک اسکار در رحم آن ها ایجاد شده است. در این وضعیت کمتر از یک سوم رحم دچار چسبندگی می گردد.
متوسط: در این مرحله که چسبندگی نسبت به مرحله خفیف کمی شدیدتر است، زنان سیکل قاعدگی نامنظم را به دلیل انسداد جزئی حفره مخاط رحم تجربه می کنند. یکی از نشانه های چسبندگی متوسط رحم، خونریزی کم در دوران قاعدگی می باشد، همچنین در این وضعیت حدود دو سوم رحم درگیر چسبندگی می گردد.
شدید: در نوع شدید و یا پیشرفته حفره مخاط رحم به طور کامل مسدود شده است و سیکل قاعدگی قطع می شود.
عوارض چسبندگی رحم
• ایجاد آندومتریوز
• عدم توانایی فرد در باروری
• سقط جنین به طور مکرر
• توقف چرخه قاعدگی به طور کامل
• ایجاد محدودیت رشد برای جنین درون رحم
• افزایش اختلالات لانه گزینی جفت در حاملگی بعدی
• وجود دردهای لگنی و چرخه قاعدگی دردناک
پیشگیری از چسبندگی رحم
ذکر این نکته مهم است که بدانیم پیشگیری برای جلوگیری از چسبندگی رح