نشانه های عفونت زخم جراحی

چکیده:   تخمین زمان مطالعه: 5 دقیقه

اکثر اوقات جراحی ها، ممکن است باعث عفونت شود که می تواند اثرات کوچک و یا بزرگ در بدن ایجاد کند. عفونت زخم جراحی یکی از عوامل مهم مرگ و میر محسوب می‌شود، پس شناسایی به موقع عفونت زخم جراحی بسیار حائز اهمیت است و به کاهش آمار مرگ و میر کمک شایانی میکند. این مقاله به شما در شناسایی عفونت های رایج بعد از عمل های جراحی کمک خواهد کرد. شناسایی عفونت زخم این امکان را به شما می دهد تا قبل از جدی شدن مشکل، به متخصص مراجعه کنید.

علت عفونت زخم جراحی

• میکروب هایی که به طور طبیعی روی پوست شما وجود دارند و وارد زخم جراحی می شوند.
• میکروب هایی که داخل بدن و یا بر روی اندامی که جراحی بر رروی آن انجام شده قرار دارند.
• میکروب های موجود در هوا
• دست های آلوده پرستار یا دستیار جراح
• ابزار جراحی آلوده

عوامل خطر عفونت پس از جراحی

• دیابت کنترل نشده داشته باشید.
• مشکلات در سیستم ایمنی خود داشته باشید.
• دچار اضافه وزن بوده و یا چاق باشید.
• سیگار بکشید.
• از کورتیکواستروئیدهایی چون پردنیزون استفاده کنید.
• جراحی بیش از دو ساعت داشته باشید.

سطوح مختلف عفونت زخم جراحی

عفونت زخم جراحی در سطوح مختلف ایجاد می شود که در زیر به آن ها اشاره می کنیم:

• زخم جراحی سطحی: عفونت زخم جراحی تنها در ناحیه پوستی است.
• زخم جراحی عمیق: عفونت زخم جراحی به نواحی عمیق تر از پوست راه یافته و ماهیچه و بافت رسیده است.
• زخم جراحی اندامی/ فضایی: عفونت زخم جراحی عمیق است و اندام و فضایی که جراحی در آن انجام شده را درگیر کرده است.

اهمیت شناخت نشانه‌های عفونت زخم جراحی

نشانه‌های عفونت زخم، چه حاصل از حضور یک پاتوژن یا هر عامل دیگری باشد، به میزان قدرت سیستم ایمنی فرد بستگی دارد. در صورتی که زخم در نواحی با باکتری بالا قرار داشته باشد، بیمار دارای بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا مشکلات قلبی و عروقی باشد و یا مراقبت کافی از زخم صورت نگیرد خطرات و ریسک عفونت زخم افزایش پیدا خواهد کرد. از آنجایی که عفونت زخم بعد از جراحی یکی از مشکلات شایع شرایط بیمارستانی به حساب می‌آید و یکی از عوامل مهم مرگ و میر هم محسوب می‌شود، شناخت و درمان عفونت زخم به یکی از اصلی‌ترین اهداف مدیریتی متخصصان مراقبت از سلامت تبدیل شده است.

نشانه های عفونت زخم جراحی

تب بیشتر از 38 درجه

معمولاً بیشتر بیماران بعد از جراحی تب خفیف کمتر از 38 درجه را تجربه می‌کنند. اما اگر تب به 38 یا بیشتر برسد و همچنان به بالارفتن ادامه دهد، می‌تواند نشانه عفونت زخم باشد. بیمارانی که تب دارند ممکن است دچار سردرد و کاهش اشتها شوند. در این شرایط با استفاده از پانسمان‌های ضد میکروبی می‌توان زخم‌های عفونت کرده را تا حدودی درمان کرد.

قرمزی اطراف زخم

در ابتدا به دلیل التهاب طبیعی ناشی از بهبود، زخم‌ها قرمز به نظر می‌رسند؛ اما این قرمزی و التهاب باید به تدریج در طی 5 تا 7 روز کاهش پیدا کند. اگر در این مدت قرمزی اطراف زخم همچنان گسترده‌تر و وخیم تر شود، این نشانه عفونت زخم جراحی است. برای شناسایی گسترش قرمزی اطراف زخم، می‌توان از زخم عکس گرفت یا اطراف زخم خط‌هایی کشید و میزان گسترش آن را بررسی کرد.

تورم زخم و نواحی آسیب دیده اطراف آن

همچون قرمز شدن زخم، تورم نیز در مراحل اولیه بهبود زخم طبیعی است. با این حال، تورم باید به طور مداوم در حال کاهش باشد. تورم مداوم می‌تواند نشانه دیگر از عفونت زخم یا مشکلات دیگر باشد

افزایش یا تداوم درد ناشی از زخم جراحی

به طور کلی، درد بیماران بعد از بهبودی از جراحی و آسیب دیدگی به تدریج کاهش پیدا می‌کند. حتی اگر در ابتدا از داروهای مسکن و ضد درد استفاده می‌کنند، باید بتوانند به تدریج استفاده از داروها را کاهش دهند و در نهایت با گذشت زمان مصرف اینگونه داروها را قطع کنند. افزایش یا تداوم درد می‌تواند نشانه عفونت زخم جراحی باشد. سؤال از بیمار در مورد میزان درد به صورت دوره‌ای و پیگیری میزان استفاده از داروهای ضد درد می‌تواند به شناسایی یک عفونت زمینه‌ای کمک کند.

ترشحات سبز رنگ، چرکی و بدبو

معمولاً از زخم‌ها ترشحات شفاف یا زرد رنگی خارج می‌شود که نشانه بدی نیست. این ترشحات در زخم‌های تمیز و سالم دیده می‌شوند و می‌توان با پانسمان یا فشار منفی آن‌ها از آن‌ها جلوگیری کرد. اما اگر ترشحات چرکی و بدبو باشد، نشانه عفونت زخم است.

احساس ناراحتی و بیماری

سؤال کردن در مورد احساس بیمار می‌تواند بخش مهمی از ارزیابی و بررسی عفونت زخم جراحی باشد. معمولاً بیماران بعد از جراحی یا آسیب دیدگی به مرور زمان بهبود پیدا می‌کنند و باید هر روز احساس بهتری نسبت به روز قبل داشته باشند. احساس خستگی، کمبود انرژی و شدیدتر شدن بیماری در اینگونه افراد می‌تواند نشانه‌ای از ابتلا به عفونت موضعی یا سیستمیک در بدن آن‌ها باشد. گاهی اوقات ممکن است بیمارانی که از جراحی و آسیب دیدگی بهبود پیدا کرده‌اند، ابتدا مدتی احساس خوبی داشته باشند اما به یکباره حس کنند بدتر شده‌اند و احساس ناراحتی و بیماری مجدداً در آن‌ها بروز کند. به این ترتیب همانطور که اشاره کردیم سؤال کردن در مورد احساسات بیمار می‌تواند در ارزیابی شما نقش اساسی ایفا کند.

بالا بودن حرارت محل جراحی

اگرچه احساس مقدار کمی گرما در اطراف زخم جراحی کاملاً طبیعی است؛ اما وقتی با لمس کردن اطراف زخم متوجه داغ شدن آن می‌شوید و این حرارت بالا بعد از مدتی فروکش نمی‌کند، این موضوع نشانه‌ای از مبارزه بدن با عفونت است.
آزاد شدن مواد شیمیایی وازواکتیو (مواد تأثیر گذار بر رگ‌های خونی) که جریان خون را در نواحی اطراف زخم افزایش می‌دهد، باعث داغ شدن پوست اطراف زخم می‌شود. علاوه بر این، دستگاه ایمنی بدن با ارسال لنفوسیت‌ها برای تولید آنتی بادی‌ها و از بین بردن پاتوژن ها به همراه فاگوسیت ها که باکتری‌های مرده را از بین می‌برند، باعث ایجاد گرمای بیشتر می‌شود.

کاهش عملکرد و توان حرکتی

از دست دادن توانایی بیمار در جابجایی عادی ناحیه آسیب دیده و زخمی، ممکن است یکی دیگر از نشانه‌های عفونت زخم جراحی باشد. هرچند باید این نکته را در نظر داشت که گاهی ممکن است جراحی و آسیب دیدگی باعث مشکلات حرکتی شود، با این حال در اکثر موارد زخم‌ها به اعصاب، رباط‌ها، تاندون‌ها، استخوان‌ها و مفاصل آسیبی نمی‌رسانند. به این ترتیب، اگرچه معمولاً تلاش بیمار برای جابه جایی قسمت آسیب دیده ممکن است باعث سوزش، بی حسی و سوزن سوزن شدن نواحی اطراف زخم شود، اما در هر حال بیمار باید بتواند بدون مشکل و درد زیاد ناحیه آسیب دیده بدن خود را جا به جا کند. عدم توانایی در جا به جایی می‌تواند نشانه مهمی از عفونت زخم باشد.